Choroby układu krążenia – jak rozpoznać?

Postęp cywilizacyjny niewątpliwie poprawił warunki bytowe wielu ludzi, jednak zmiana trybu życia przyczyniła się do powstania chorób cywilizacyjnych. W krajach wysoko rozwiniętych choroby te są główną przyczyną zgonów. Na szczycie listy schorzeń cechujących się najwyższą śmiertelnością znalazły się, obok nowotworów, choroby układu krążenia.

Zagrożenia cywilizacyjne

Na początek warto wiedzieć, co to są choroby układu krążenia. Najprościej mówiąc, są to schorzenia dotyczące serca oraz naczyń krwionośnych (tętnic, żył i naczyń włosowatych). Skala zagrożenia dla zdrowia i życia dociera do nas, gdy uświadomimy sobie, że naczynia krwionośne są obecne w każdym narządzie ludzkiego organizmu. Z kolei serce to swoista pompa wprawiająca krew w ruch. Powiedzenie, że „krew to życie” obrazuje w pełni rolę krwi w naszym ciele. Płynąca tętnicami krew „transportuje” tlen i składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organów i tkanek. Zadaniem krwi żylnej jest transport produktów przemiany materii, dwutlenku węgla.

Choroby układu krążenia powstają najczęściej w wyniku zaniedbań związanych z siedzącym trybem życia i/lub nieodpowiednią dietą. Rozwój technologii przyzwyczaił ludzi do wygody – częściej korzystamy z samochodu, zamiast jechać rowerem czy pójść pieszo, jak i również do życia w biegu – sięgania po gotowe (nie zawsze zdrowe) dania, jedzenia w pośpiechu. Do tego dochodzą używki (kawa, alkohol, tytoń), stres, obciążenia dziedziczne.

Cena życia, czyli jak rozpoznać choroby układu krążenia

W przypadku wielu schorzeń, w tym również tych sercowo – naczyniowych początek choroby może umknąć naszej uwadze. Czasem nasze ciało wysyła sygnały, jednak w większości są one bagatelizowane lub przypisywane przemęczeniu, stresowi. Często rozpoznanie jest przypadkowe i następuje przy okazji badań okresowych lub podczas wizyty u lekarza z zupełnie innego powodu.

W trosce o własne zdrowie warto jednak, choć raz w roku wykonać podstawowe badania, które pozwolą w porę zauważyć nieprawidłowości i podjąć ewentualne leczenie. W diagnostyce chorób układu krążenia wykonuje się oznaczenie poziomu glukozy, cholesterolu i trójglicerydów. Te podstawowe badania krwi stanowią bazę do oceny ryzyka, a w razie wątpliwości poszerzenie o EKG, USG serca, RTG klatki piersiowej, 24 – godzinny zapis pracy serca lub ciśnienia metodą Holtera.

Najczęściej występującą chorobą układu krążenia jest nadciśnienie tętnicze. Przez długi czas choroba może rozwijać się bezobjawowo, a wykrywa się ją przypadkowo podczas wizyty w gabinecie lekarskim. Pomiar ciśnienia jest badaniem bezinwazyjnym, które łatwo można przeprowadzić samodzielnie w warunkach domowych, wystarczy zaopatrzyć się w aparat do mierzenia ciśnienia i regularnie z niego korzystać. Systematyczna kontrola pomoże w szybszym rozpoznaniu nadciśnienia. Warto kontrolować ciśnienie tętnicze krwi, gdyż nieleczone zwiększa ryzyko udaru mózgu, miażdżycy i niewydolności nerek.

Minimalne ryzyko

Choroby układu krążenia są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów. Zawał mięśnia sercowego i udar mózgu, pomimo zaawansowanych metod leczenia stanowią realne zagrożenie życia i odznaczają się wysoką śmiertelnością. Ryzyko utraty zdrowia lub życia można zminimalizować wiedząc, jakie są objawy choroby układu krążenia.

Typowe symptomy choroby układu sercowo – naczyniowego to: bóle w klatce piersiowej, duszność, kołatania serca, obrzęki, uczucie zmęczenia, osłabienie. Jednakże występowanie określonych objawów w połączeniu z wywiadem lekarskim i wynikami badań, nasuwa podejrzenie konkretnego schorzenia. W przypadku nadciśnienia występują bóle i zawroty głowy, szumy uszne, zwiększona potliwość, bezsenność.

Charakterystycznym objawem choroby niedokrwiennej serca jest ból za mostkiem pojawiający się w czasie stresu, po posiłku lub pod wpływem zimnego powietrza.

Zawał serca może się objawiać silnym bólem w klatce piersiowej, który promieniuje do lewej ręki, ale równie częstym symptomem jest ból brzucha. Silnemu bólowi towarzyszy niepokój, lęk oraz zimne poty.

Udar mózgu objawia się niedowładem kończyn (ręki lub nogi, czasem obu kończyn po tej samej stronie ciała) oraz asymetrią twarzy – opadanie kącika ust.

To tylko niektóre objawy, które występują w przebiegu konkretnych schorzeń. Pamiętajmy, że do chorób układu krążenia zalicza się również m.in.: miażdżycę, zaburzenia rytmu, wady serca, tętniaki, żylaki, zakrzepy i zatory.

Ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia wzrasta z wiekiem, jednak można je zmniejszyć, stosując zdrową dietę, ograniczając spożycie soli, eliminując używki i prowadząc aktywny tryb życia.